ග්‍රහ‍ලෝක නිර්මාණය වන්නේ කෙසේද‍ැයි හබල් අභ්‍යාටකාෂ දුරේක්ෂය ඇසින්

ඹරයන් නිහාරිකාව අපට ආසන්නයේම තරු නිපදවෙන කල‍ාපයකි. එහි අභ්‍යන්තරයේ ස්ථාන කිහිපයකම තරු නිපදවෙමින් පවතින ආකාරය හබල් අභ්‍යාටකාෂ දුරේක්ෂය හසුකරගෙන ඇත.

2010 ජනවාරි 15 දින ලංකාවට දිස්වන සූර්යක් ග්‍රහණය කොළඹට, යාපණයට සහ ගාල්ලට දර්ෂණය වන ආකාරය.

කොළඹට - 83%
යාපණයට - 84%
ගාල්ලට - 73%

ආදී වශයෙන් ලංකාවේ පුරා සියලුම ප්‍රදේශ වලට දර්ෂණය වීමට නියමිත මෙම වලයාකාර සූර්යක් ග්‍රහණය එදින පෙ.ව 11.30 සිට ප.ව. 2.00 වන තෙක් පවතින අතර එදින අහස වලාකුලු වලින් තොර වුවහොත් අපට අලංකාර සූර්යක් ග්‍රහණයක් නැරඹීමට අවස්ථාව උදාවනු ඇත.

ජනවාරි මාසයේ ලංකාවට දිස්වන සූර්යක් ග්‍රහණය......

ජනවාරි 15 දින සිදුවීමට නියමිත පූර්ණ සූර්යක් ග්‍රහණය ලංකාවේ උතුරු ප්‍රදේශයට වඩාත් හෙදින් දර්ෂණය වෙයි.

කැසිනි යානයේන් තවත් අපුරු ජායා රූපයක්!

අඟහරු ගේ එක් චන්ද්‍රයෙක් වන එන්කැලැන්ඩස් අසලින් ගමන් කරන කැසිනි යානය ගනු ගනු ලුබු ජායා රූපයක්

අප ක්ෂිරපථ මණ්දාකිණියේ මධ්‍යය

සූර්ය ගිණිදලු වර්නාවලියේ නිල් පැහැ‍ෙයන්

NGC1132 අපට ආලෝක වර්ෂ මිලියන 300 පමන ඈතින් පිහිටි යෝධ ඉලිප්ස‍ාකාර මණ්දාකිණියක්

කඩා වැටෙන උල්කාපාතයක් ජායාරුප ගතකල අවස්ථාවක්

වැලිකඳු සහ කුඩා සුලිසුලං අඟහරුමත මවන අලංකාර දර්ෂණ!

සෙනසුරු ග්‍රහයා වටා විශාල වලල්ලක් පිහිටා ඇති බව සොයාගනී!

සෙනසුරු ග්‍රහයා වටා විශාල වලල්ලක් මෙය ග්‍රහයා ගේ සිට කි.මි. මිලියණ 6-12 අතර ප්‍රදේෂය පුරා පිහිටා ඇති අතර සෙනසුරු ග්‍රහයින් ‍පේලියට තියා බැලුව හෝත් සෙනසුරු ග්‍රහයින් 300 පමන දිග වන තරම් විශාල බවත් සොයා ගෙන ඇත.

තවත් වැඩිදුර විස්තර
http://edition.cnn.com/2009/TECH/space/10/07/space.saturn.ring/index.html

විශ්වයේ පාවෙමින් සිටීමේ අපුරු අත්දැකීම!

1984 දී චැලෙන්ජර් යානයෙන් අභ්‍යාවකාශ ගතවු බුරුස් මැක් කැන්ඩල්ට යානයෙන් මිටර 100 පමන දුරට පාවීයමින් ය‍ානය සමග සමිබන්ධ නොවෙමින් සිටිමින් අපුරු අත්දැකීමක් විඳගැනීමට අවස්ථාවක් ලැබිනි. ඒ එහා මෙහා පහසුවෙන් ගමන් කිරීමට තනා ඇති නවීන ඇඳුමට පින්සිදු වන්නටය.

නිවැරදි කිරිමක්
"පසුගියද‍ා චැලෙන්ජර් යානයෙන්" ලෙස සටහන් වී තිබු වාක්‍ය "1984" ලෙස නිවැරදි කරන ලදි

සෙනසුරු ග්‍රහයාගේ අලංකාර ජායා රූපයක්

ඇන්ඩෝමීඩා මණ්දාකිණියේ අල්ට්‍රා කිරණ පරාසයේ ජායා රෑපයක්

බ්‍රහස්පති ග්‍රහයාගේ අලංකාර දර්ෂණයක්

නාසා ආයතනයේ අඟහරු වටා කක්ෂගතව ඇති යානාවකින් ගත් වික්ටෝරියා ආවාටයේ දර්ෂණයක්!

පර්සියස් උල්කාපාත වර්ෂාව මේ වසරේ දර්ෂණය වුණු ආකාරය

ජායාරූප රාෂියක එකතුවකින් නිමැවුණු මෙම ජායාරූපය මේ වසරේ පර්සියස් උල්කාපාත වර්ෂාව විදහා දක්වයි. අප ලංකාවේ බෝහෝ ප්‍රදේෂවලට වැසි සහිත කාලගුණයක් පැවති හෙයින් මෙය නිරීක්ෂණය කල වුණු නමුත් නොවැම්බර් මාසයේ දී ඇතිවන ලියෝනිඩ්ස් උල්කාපාත වර්ෂාව මේ වසරේ අසාමාණ්‍ය ලෙස වැඩි උල්කාපාත ප්‍රමාණයක් දර්ෂණය වනු ඇතැයි බලාපොරෝත්තු වන අතරම එය ලංකාවේ අපටද හොදින් දර්ශණය වනු ඇත.

ඉන්දියාවේ අජන්තා ගල් ලෙන් පිහිටි භූමිය පොලව සමග ගැටුනු උල්කාවක නිසා ඇති වුවක්ද?

ඇමරිකාවේ ඇරිසෝනා හි පිහිටි වඩාත් ප්‍රසිද්ධ ආවාටය සමග අජන්තා ගල් ලෙන් පිහිටි භූමිය සංසන්ධනාත්මකව බැලීමේදි මා සිතට මෙම අදහස පහල විය. ඔබ විවෘත මණසකින් බලන්න. ඔබ මේ ගැන සිතන්නේ කුමක්ද?. ‍ලෝව වට‍ා මෙවැනි තැන් 45 පමන පිහිටා ඇත.

පර්සියස් උල්කාපාත වර්ෂාව අගෝස්තු 11-13 දක්වා

මේ දිනවල පෝය පසුවී දින කිහිපයක් වුවද 12 වෙනි දින අලුයම 3.00 – 5.00 ත් අතර පැහැදිලි අහසකදී පැයකට උල්කාපාත 80 පමන ඔබට දැකගත හැකි වනු ඇත. ඔබට පර්සියස් ත‍ාරකා රාශිය ‍සොයා ග‍ැනීමට අසීරු නම් මීට ඉහත මා නිර්මාණය කර පල කල තරු සිතියම ප්‍රයෝජනයට ගන්න (http://mageahasa.blogspot.com/2009/07/blog-post_23.html )

ඔබට පර්සියස් උල්කාපාත වර්ෂාව ගැන වැඩිදුර විස්තර අවශ්‍ය නම් පහත වෙබ් පිටු වෙත යොමු වන්න.
http://www.ahasa.net/index.php?option=com_content&view=article&id=69:2009-&catid=31:top-stories&Itemid=46
http://news.nationalgeographic.com/news/2009/08/090810-perseid-meteor-shower.html
http://www.skyandtelescope.com/observing/highlights/36787804.html
http://www.earthsky.org/article/earthskys-meteor-shower-guide

අප ජීවත් වන කිරිසයුර මණ්දාකිණිය මධ්‍යයේ අලංකාර දර්ෂණයක්!

වසර 10 කින් සැතපුම් බිලියන 3 ක දුරක් ගමන් කරන නිවු හෝරයිසන් යානය ප්ලුටෝ වටා තවත් කුඩා චන්ද්‍රයින් දෙදෙනෙකු පිහිටා ඇති බව සනාථ කරයි!.

2006 ජනවාරි 19 දින පෘථිවියෙන් ප්ලුටෝ බලා යෑමට ගමන් ඇරඹූ නිවු හෝරයිසන් යානය මේ වන විට සෙනසුරු ග්‍රහයාගේ කක්ෂයද පසුකරමින් සිටියි. 2005 හබල් දුරේක්ෂය මගින් කල මෙම සෝයා ගැනීම මේ වනවිට නැවත වරක් නිවු හෝරයිසන් යානය මගින්ද සනාථ කොට ඇත. නිවු හෝරයිසන් යානය 2015 ජූලි 14 දින ප්ලුටෝ වෙත යැමට නියමිතය.

තවත් වැඩිදුර විස්තර
http://en.wikipedia.org/wiki/New_Horizons
http://www.nasa.gov/mission_pages/newhorizons/main/index.html

මෙම ජායා රෑපයේ මණ්දාකිණි කෙ‍ාපමන ඔබට පෙනෙනවාද?

හබල් අභ්‍යායකාශ දුරේක්ෂය මගින් ගනු ලැබු මෙම ජායා රෑපය විවිධ හැඩයේන් විවිධ ප්‍රමාණයේ මණ්දාකිණි 10,000 පමන ඇත. අප ජීවත් වන ක්ෂිරපථ මණ්දාකිණියේ තාරුකා බිලියන 100 – 300 අතර ප්‍රමාණයක් පවතී.

පොලව රැක ගැනීම උදෙසා නාසා ආයතනයෙන් නව වෙබ් අඩවියක්

සූර්යයා කේන්ද්‍ර කරගනිම්න් අපව පසු කරමින් විශ්වයේ සැරිසරණ ග්‍රහක දහස් ගනනක් වෙයි ඒවායේන් අප පොලවට හානියක් නැතැයි අපට සිතීමට කිසිදු ඉඩක් නැත. ඉතිහාසය පුරා වරින් වර පොලව හා ග්‍රහක ගැටුණු අවස්ථා එමටය. මේ නිසා අහස නිරීක්ෂණයට සක්‍රියව දායක වන සියලු දෙනාට වඩා නිවැරදි දත්ත ලබා දෙමින් පොලව ආරක්ෂා කර ගැනීමට සියලු දෙනා දායක කර ගැනීමට නව වෙබ් අඩවියක් ස්ථාපනය කර ඇත.

ලංකාවේද මෙවැනි විශ්වයේ සැරිසරණ ග්‍රහක නිරික්ෂණයට දුරේක්ෂයක් සවිකර තිබුනද ඊන් මේ දක්වා නිරීක්ෂණය කල ග්‍රහකයක් ගැන අසන්නටවත් නැත.

වෙබ් අඩවියේ ලිපිණය -

http://www.jpl.nasa.gov/asteroidwatch/

NGC1097 නම් ලද මේ අලංකාර සර්පිලාකාර මණ්දාකිණිය

අපට ආලෝක වර්ෂ මිලියන 50 පමන ඈතින් ෆෝර්නෙක්ස් තාරකා රාශිය පසුබිමින් පිහිටා ඇත. මෙහි මද්‍යයේ විශාල සුපිරි කලු කුහරයක් ඇති බව‍ට විශ්වාස කෙරේ. තරු සිතියමක් හා ප්‍රිස්මදෙනෙතියක් උපයෝගී කරගෙන තාරකා රාශිවල පිහිටි මෙවැනි ගැබුරු ආකාශ වස්තූන් ගේ පිහිටීම ඔබටද නිරීක්ෂණය කල හැක

බ්‍රහස්පති සමග ගැටීම හබල් අභ්‍යාටකාෂ දුරේක්ෂයේ ඇසින්

හබල් අභ්‍යාටකාෂ දුරේක්ෂය අලුත් කිරීමෙන් අනතුරුව තවමත් එහි ක්‍රියාකාරීත්වය පිලිබඳව පර්යේෂණ 100% අවසන්ව නැතත් එම පරීක්ෂණ මදකට පමා කොට හබල් අභ්‍යාටකාෂ දුරේක්ෂය නින්දෙන් අවදි කර බ්‍රහස්පති සමග ගැටුනු යම් දෙයක් නිසා හටගත් කලු පැහැ පැල්ලම නිරීක්ෂණයට කටයුතු යෙදිනි. ඒ විරල අවස්ථාව හබල් අභ්‍යාටකාෂ දුරේක්ෂය සටහන් කරගත්තේ මේ ආකාරයටය.

පසුගියදා බ්‍රහස්පති මතට කඩා වැටෙන්න‍ට ඇත්තේ කුමක් විය හැකිද?

ඔස්ට්‍රේලියානු ජාතික තාරකා නිරීක්ශකයකු වන ඇන්තනි වෙස්ලි පසුගිය ජූලි 17-19 දිනවලදී බ්‍රහස්පති මත පෙර නොවු ලපයක් නිරීක්ෂණය කලේය එය 1994 වසරේ බ්‍රහස්පති මතට කඩා වැටුනු ෂුමේකර් ලෙවී 9 වල්ගාතරුව බ්‍රහස්පති සමග ගැටුනු අවස්ථාවේ අප නිරීක්ෂණය කල ලප වලට බෙහෙවින් සමානය.

මේ පුවත සැලවීමත් සමග ලොව පුරා දුරේක්ෂ බ්‍රහස්පති වෙතට යොමුවිය. මෙහි විශේෂත්වයන් දෙකකි එකක් නම් මෙම වස්තුව කුමක් වුවද අපට එ ගැන කිසිම තෝරතුරක් කලින් හසු නොවීම සහ ඊතාම කෙටි කාලයක් දර්ෂණය වන මෙවැනි ලපයක් අධ්‍යයනයට නැවත වරක් අවස්ථාව ලබා දෙමින් එය ඇන්තනි වෙස්ලිගේ නෙතට හසුවීමය.

රාත්‍රී අහස නිරීක්ෂණය කරන්නට මෙන්න ඔබට සිංහල තරු සිතියමක්

මේ දිනවල රාත්‍රී අහස පැහැදිලියි, තරු සිතියමක් අරගෙන රාත්‍රී අහස නිරීක්ෂණය ඇරඹුවහොත් ඹ්නම ආධුනිකයකුට තරු රාශි කිහිපයක් ලේසියෙන්ම හදුනාගත හැකියි. මගේ උපදෙස ආධුනිකයකුට නම් මේ දිනවල රාත්‍රී 8.00 ට පමන ඹරයන් තාරකා රාශිය බටහිර අහසෙහි පහසුවෙන්ම හදුනාගන්න පුලුවනි, එතැන් සිට ඒ වටා ඇති තාරකාවන් සහ තාරකා රාශි ඹබට එකින් එක හදුනා ගැනීමට හැකිවනු ඇත. යම් කිසිවක් ඹබට මගෙන් දැනගැනීමට අවශ්‍යනම් මෙහි සටහනක් තබන්න.

මෙම තාරකා සිතියම 2003 වසරේ අප පිහිටවු ආධුණික තාරකා විද්‍යා ඇකඩමියෙහි ප්‍රථම තාරකා විද්‍යා පාසැල සඳහා මම සකස් කල තාරකා විද්‍යා සිතියමක්. ඔබ සියලු දෙනා මෙයින් යම් අලුත් දෙයක් ඉගෙන ගනු ඇතැයි මම බලාපොරෝත්තු වෙමි.

අර්ධ සූර්ය ග්‍රහණය නිරීක්ෂණය කලෙමි.

උදෑසනින්ම අවදි වු මම ඔබ සියලු දෙන‍ාගේ ආශ්වාදය පිනිස ජායාරෑප කිහිපයක් ගැනීමේ අරමුනින් දුරේක්ෂයද කැමරා උපකරනද රැගෙන 5.30 ට පමන මා ජීවත් වන හොරණ කනන්විල ප්‍රදේෂයේ සැරිසැරුවෙමි. ඉර උදාවත් සමග අර්ධ සූර්ය ග්‍රහණය ආරම්භවී තිබීම නිසා ජායාරැප ගැනීම සඳහා තිබුනේ ඉතාම ස්වල්ප කාලයකි.
මෙම ජායාරෑප ගැනීම සඳහා ඊතාම සුදුසු මනස්කාන්ත වෙල්යායක් තෝරගත්තද ඊතාම ඝන කලු වලා පටලයකින් නැගෙනහිර ක්ෂිතිජය වැසී තිබිනි. නමුත් වරින් වර අර්ධ සූර්ය ග්‍රහණය නිරීක්ෂණය කිරීමට මට අවස්තාව උදා උනද එය ජායාරෑප ගැනීමට තරම් ප්‍රමානවත් නොවීය. ඒ අවස්තාව මගේ ජංගම දුරකථනයේ කැමරාව සටහන් කරගත්තේ මෙසේය.

හෙට එනම් ජූලි 22 උදෑසන දැකගත හැකි අර්ධ සූර්ය ග්‍රහණය

හෙට අලුයම 6.00 සිට 7.15 අතර නැගෙන හිරින් ඉර උදාවත් සමගම සිදුවන මෙම සූර්ය ග්‍රහණය අහස පැහැදිලි ස්ථානයන්ට අලංකාරව දැකගත හැකි වනු ඇත. මෙවැනි සූර්ය ග්‍රහණ නිරීක්ෂණයේදි තම දෑස් පරිස්සම් කර ගැනීමට සිටලුදෙනා වගබලා ගත යුතුය. මෙහිදී 37% පමන සුර්යයාගේ වැසෙනු නිරීක්ෂණය කල හැක ලංකාවට 22 දින 6.08 ට හිරැ උදාවනු ඇත.

තවත් වැඩිදුර විස්තර
http://www.docstoc.com/docs/796674/Total-Solar-Eclipse-of-July-MB http://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEgoogle/SEgoogle2001/SE2009Jul22Tgoogle.html

ඇපලෝ 11,12,14,15,16, සහ 17 යානා සඳ මතුපිට ගොඩ බසින ලද ස්ථාන

ඇපලෝ 13 යානාවට සිදුවු කරදර රාශියක් හමුවේ සද මතුපිටට ‍ගොඩබැසීමට නොහැකිවිය ඒ පිලිබඳව ඇපලෝ 13 නමින් චිත්‍රපටයක්ද නිර්මාණය වී ඇත.

තවත් වැඩිදුර විස්තර
http://www.nasa.gov/mission_pages/LRO/multimedia/lroimages/apollosites.html

මිනිසා සඳ ජයගෙන අද‍ට වසර 40යි!

අදින් දශක හතරකට පෙර 1969 ජූලි 20 වන දින ඇමරිකානු ජාතික නීල් ආම්ස්ට්‍රෝන් සිය පා සඳ මත තබමින් සඳ ජය ගත්තේය. තිදෙනෙකුගෙන් සමන්විත කන්ඩායමක් මේ සඳහා එක්වුනු අතර තවත් සිය ගනනක් පොලව මත සිට ඔවුනට සහය විය මේ ආචාරය සඳ ජය ගැනීමට සහය වුනු සියලු දෙනා‍ටමයි!.

තවත් වැඩිදුර විස්තර
http://www.astronomy.com/asy/default.aspx?c=a&id=8449
http://en.wikipedia.org/wiki/Apollo_11